Obliteracja (skleroterapia) jest metodą usuwania żylaków kończyn przez ich zasklepienie. W tym celu do uszkodzonego naczynia podaje się środek farmakologiczny, który powoduje obkurczenie i zasklepienie uszkodzonych naczyń. Daje to pożądaną poprawę estetyczną - zanikają przebarwione naczynia, widoczne dotychczas przez skórę.

Na czym polega nowość metody?

Metoda nie jest nowa, ale przeżywa obecnie drugą młodość. Stosuje się nowe, skuteczniejsze środki farmakologiczne. Leczenie prowadzone jest m.in. z zastosowaniem aparatury USG, która pozwala ocenić przepływy krwi w niewidocznych, ale ważnych naczyniach, jak również precyzyjnie podać lek do określonej żyły.

Jakie schorzenia można leczyć nową metodą?

Ustalono, że skleroterapia stanowi metodę z wyboru przy leczeniu żylaków siatkowatych oraz teleangiektazji, czyli tzw. pajączków. Jest ona powszechnie zalecana jako uzupełnienie operacji, do zamykania żylaków pozostałych po zabiegach operacyjnych. Obecnie panuje pogląd, że leczenie operacyjne i obliteracyjne żylaków kończyn dolnych doskonale się uzupełniają i u wielu chorych mogą być stosowane w czasie jednej operacji lub kolejno. Niektórzy stosują skleroterapię przy leczeniu żylaków dużych, jako jedną z alternatywnych metod leczenia, obok miniflebektomii, strippingu, laseroterapii oraz kriochirurgii. Każda z metod ma swoje zalety, wady oraz ograniczenia. Decyzję o wyborze właściwego sposobu leczenia podejmuje lekarz wspólnie z pacjentem, po zapoznaniu się z danym przypadkiem i badaniu USG doppler.

W jaki sposób "to działa"?

Zabieg polega na podaniu do uszkodzonych naczyń środka farmakologicznego. Środek ten działa na śródbłonek naczynia krwionośnego, co powoduje stopniowe włóknienie ściany naczynia, zmniejszenie średnicy, po czym jego zarośnięcie. Z zewnątrz objawia się to zaniknięciem widocznych dotychczas, nieestetycznych siatek żylnych.

Jak wygląda opieka po zabiegu?

Po zabiegu pacjentka wraca do domu, do swoich codziennych czynności. Przez miesiąc po zabiegu nie należy opalać się na słońcu czy solarium. Nie należy też podgrzewać nóg.w trakcie np. gorących kąpieli czy sauny. W tym okresie wskazane jest także noszenie rajstop uciskowych, które utrwalają i zabezpieczają osiągnięty efekt kosmetyczny. Można stosować preparaty zewnętrzne poprawiające napięcie drobnych naczyń: wyciągi z ogórecznika, kasztanowca itp.

Jakie są korzyści dla pacjenta?

Leczenie jest niemal bezbolesne, znieczulenie najczęściej w ogóle nie jest potrzebne. Jako metoda nieoperacyjna, jest mniej obciążająca i mniej ryzykowna dla pacjenta. Skleroterapia jest także przystępna: leczenie prowadzone jest ambulatoryjnie, nie jest potrzebny pobyt w szpitalu, zaś koszt leczenia jest wielokrotnie niższy w porównaniu do metod operacyjnych.

Komu można polecić takie leczenie?

Metoda polecana jest dla osób pragnących pozbyć się defektu kosmetycznego, dla osób posiadających przeciwwskazania do leczenia operacyjnego bądź po prostu pragnących uniknąć kontaktu z chirurgicznym blokiem operacyjnym. Osoby zapracowane docenią szybkość leczenia i proste postępowanie pozabiegowe.

Jakie są ograniczenia skleroterapii?

Głównym ograniczeniem są istniejące u pacjenta choroby układowe, tj. cukrzyca, niektóre rodzaje nadciśnienia. Przeciwwskazaniem jest też zakrzepica żył głębokich, rozległe zakażenia bakteryjne skóry i krytyczne niedokrwienie kończyny. Metoda nie jest polecana osobom ze znaczną otyłością oraz zaawansowaną cukrzycą. U pacjentów może także wystąpić uczulenie na środek obliterujący, wtedy leczenie takie nie jest możliwe.

Czy metoda ta jest bezpieczna?

Jak w każdym leczeniu chirurgicznym, tak i tu mogą występować powikłania, o których trzeba pamiętać.

Rzadko zdarzają się reakcje alergiczne na podany środek. W większości przypadków dotyczą leczenia większych żylaków, gdzie podaje się większą ilość bardziej stężonego środka sklerotyzującego. Uczulenie występuje u ok. 3 pacjentów na 1000 leczonych. Objawia się ono wysypką skórną, sporadycznie może powodować duszność.

Obrzęk skóry w miejscu podania środka, niewielkie bąble, zaczerwienienie skóry wokół oraz ból w kilka godzin. lub dni po obliteracji jak również niewielkie zwyżki ciepłoty ciała należą do obrazu leczenia i mogą być zniwelowane poprzez zastosowanie zimnego okładu, leku p-bólowego oraz ucisku zewnętrznego - stopniowanej kompresji.

W zasklepianym naczyniu zazwyczaj pozostaje nieco krwi. Może to spowodować przebarwienia skóry. Nie niesie to ze sobą istotnych następstw, jednak jest problem estetycznym. Przebarwienia skóry są powikłaniem u 7-30% osób. Przebarwienia te ustępują samoistnie po upływie miesięcy lub lat. W przypadku pojawienia się przebarwień wzdłuż zamykanych naczyń, konieczne może być nakłucie i ewakuacja uwięzionej w nich krwi w okresie od 2 tygodni do 2 miesięcy po skleroterapii.

Niezwykle rzadko zdarzają sie przypadki ropnia aseptycznego skóry lub martwicy skóry po obliteracji, która goi się z pozostawieniem blizny.

Dodatkowo istnieje możliwość wystąpienia zakrzepicy żył głębokich, zatoru skrzyżowanego oraz przy podaniu dotętniczym niedokrwienia kończyny.

Jak widać, skleroterapia, jak każda metoda leczenia, nie jest pozbawiona ograniczeń ani ryzyka powikłań.  W każdym przypadku niezbędna jest indywidualna ocena ryzyka dla pacjenta.

Co można doradzić aby uniknąć leczenia?

Niezmiennie warto dbać o zdrowy tryb życia i profilaktykę. Największy wpływ na sprawność krążenia w nogach ma tryb życia. By krew sprawnie przepływała do góry wbrew siłom grawitacji (od stóp ku sercu) musi sprawnie działać pompa mięśniowa, czyli mięśnie łydek. Pamiętajmy zatem o uprawianiu sportu - jeździe na rowerze, pływaniu, czy choćby najzwyklejszym spacerze. Zwróćmy uwagę na obuwie - szpilki o wysokości powyżej 5 cm blokują pracę łydek. Wysokich obcasów powinny unikać osoby dziedzicznie obciążone lub zauważające u siebie pierwsze objawy schorzeń w pracy warto przejść się kilkukrotnie w ciągu dnia lub napinać mięśnie łydek, w domu zaś stosować tryb życia z nogami uniesionymi ku górze. Ponadto należy unikać bielizny i ubrań nadmiernie zaciskających się w okolicy pachwin i ud.